Χόρχε Λουίς Μπόρχες - Ιστορία της Αιωνιότητας

Ένα από τα ξεχωριστά για τη βιβλιοθήκη μου- πιστεύω και πολλών από εσάς- βιβλία είναι η «Παγκόσμια ιστορία της αιωνιότητας» του Χόρχε Λουίς Μπόρχες. Σίγουρα όμως με έκπληξη διαβάζουμε ότι οι πωλήσεις του στα 1932 αριθμούσαν μόνον 37 αναγνώστες. Να πώς περιγράφει το συναίσθημα στο άκουσμα της είδησης ο μεγάλος Λατίνος Όμηρος, που συμμεριζόταν την αντίληψη του Κόνραντ ότι ‘’ο κόσμος είναι ένα όνειρο που μπορεί να μοιραζόμαστε ή να μη μοιραζόμαστε με τους άλλους’’:

«Στην αρχή, ήθελα να βρω έναν-έναν όλους τους αγοραστές για να τους ζητήσω συγγνώμη για το βιβλίο και να τους ευχαριστήσω που το είχαν αγοράσει. Υπάρχει εξήγηση γι’ αυτό. Αν έχεις στο μυαλό σου τριάντα επτά ανθρώπους, αυτοί είναι αληθινοί, εννοώ πως ο καθένας τους έχει το δικό του πρόσωπο, τη δική του οικογένεια, ζει σε έναν συγκεκριμένο δρόμο. Γιατί αν πουλήσεις, δυο χιλιάδες αντίτυπα για παράδειγμα, είναι το ίδιο σαν να μην πούλησες τίποτα, επειδή οι δύο χιλιάδες είναι υπέρογκος αριθμός-εννοώ ασύλληπτος για να τον χωρέσει ο νους σου. Ενώ τριάντα επτά άνθρωποι-ίσως είναι κι αυτοί πάρα πολλοί, ίσως δεκαεπτά θα ήταν καλύτερα, ή επτά ίσως-αλλά ακόμα και τριάντα επτά δεν ξεπερνούν τα όρια της φαντασίας ενός".

Γιώργος Στυλιανού

[...] ο Μπόρχες αντιλαμβάνεται ότι ο Πλωτίνος, στις Εννεάδες του (βιβλίο V), καθιστά σαφές πως όποιος επιδιώκει να προσδιορίσει τη φύση του χρόνου θα πρέπει «να γνωρίσει προηγουμένως την αιωνιότητα, η οποία, όπως όλοι ξέρουν, αποτελεί το πρότυπο και το αρχέτυπο του χρόνου», γεγονός το οποίο ο ποιητής επισημαίνει στην Ιστορία της αιωνιότητας (σ. 353)20. «Ο χρόνος» υποστηρίζει «είναι ένα πρόβλημα το οποίο απευθύνεται σε εμάς, ένα τρομώδες, απαιτητικό πρόβλημα, το ζωτικότερο, ενδεχομένως, της μεταφυσικής. Οσο για την αιωνιότητα, δεν είναι παρά ένα παιχνίδι ή μια εξαντλητική προσδοκία. Διαβάζουμε στον πλατωνικό Τίμαιο ότι ο χρόνος είναι μια κινούμενη αντανάκλαση της αιωνιότητας. Πρόκειται για ένα δευτερεύουσας σημασίας γεγονός, το οποίο δεν κλονίζει κανενός την πεποίθηση ότι η αιωνιότητα είναι μια εικόνα καμωμένη από χρόνο» (σ. 353). Εντούτοις, αναπτύσσοντας περαιτέρω ορισμένες πτυχές της μεσαιωνικής χριστιανικής σκέψης -προπαντός εκείνης του Αγίου Αυγουστίνου, στον οποίο αναφερθήκαμε ήδη- και εξετάζοντας, εν συνεχεία, τις ιδέες του Dunne, ο Μπόρχες διαπιστώνει ότι «οι θεολόγοι ορίζουν την αιωνιότητα ως την ταυτόχρονη και διαυγή αιχμαλώτιση όλων των στιγμών του χρόνου, δηλώνοντας ότι συνιστά μία από τις ιδιότητες του θείου» (σ. 648). Πρόκειται για μια ιδέα ιδιαίτερα προσφιλή στον Αργεντινό συγγραφέα, όπως μαρτυρείται, επί παραδείγματι, στο σονέτο που εκείνος αφιερώνει στον Emanuel Swedenborg (σ. 909):
 
Γνώριζε, όπως ο Ελληνας, πως οι ημέρες
του χρόνου είναι καθρέπτες του Αιώνιου.
[...]

(http://www.poema.gr/)