Σάββατο 30 Ιουλίου 2016

Eric R. Dodds - Οι Έλληνες και το Παράλογο

[...] Με τη σοφία του ειδικού και έμπειρου ερευνητή [...] ο Dodds μας οδηγεί μέσα από τις πολύπλοκες σημασίες και τις λεπτές αποχρώσεις των λέξεων σε μια μοναδική θέαση του αρχαίου πνεύματος. Ξέρει πολύ καλά, πώς μόνο επίπονη και προσεκτική ερμηνεία του αρχαίου κειμένου μπορεί να εγγυηθεί τη σωστή γνωριμία μας με τον αρχαίο πολιτισμό. Και ο τρόπος, με τον οποίο ο Dodds αναλύει και συνθέτει, ερευνά, ανιχνεύει και διαπιστώνει, μας πείθει και για τη μέθοδο και την ικανότητα του συγγραφέα και για τη συμμετοχή του αναγνώστη στον ερμηνευτικό αγώνα. Το βιβλίο αυτό δεν προσφέρει απλώς διαπιστωμένες αλήθειες ή συμπεράσματα - απότοκο μόχθων κρυφών: μας χειραγωγεί και μας παρασύρει στην κοινή πορεία της ερμηνείας, στην οποία συμπορευόμαστε και συμμετέχουμε. (Α. Σκιαδάς, από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

πηγή: http://www.politeianet.gr

Pascal Bruckner - Η Αέναη Ευφορία

Αμείλικτος αναλυτής των σύγχρονων ηθών και μυθολογιών, ο Πασκάλ Μπρυκνέρ επιτίθεται αυτή τη φορά ενάντια στην «τρομοκρατία της ευτυχίας». Πώς μια θεμιτή και γενικώς αποδεκτή επιδίωξη κατέληξε να δηλητηριάσει τη ζωή μας; Η αέναη ευφορία είναι ένα φιλοσοφικό και λογοτεχνικό έργο γραμμένο με πολλή γνώση, πολλή ευφυΐα και πολύ μπρίο. Ένα συναρπαστικό δοκίμιο, μια ωδή στις μικρές χαρές της ζωής. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

 

Patrick Brantlinger - Άρτος και Θεάματα

Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι, κατά τον 19ο και τον 20ό αιώνα, όλα τα γραπτά για την μαζική κουλτούρα θεωρούν πως η κοινωνία μας επαναλαμβάνει ένα παλιό πρότυπο παρακμής και πτώσης. Εξετάζοντας τις σημαντικότερες θεωρίες για την μαζική κουλτούρα, από τους συγγραφείς της αρχαίας Ελλάδας και Ρώμης, δια μέσου των Μαρξ, Νίτσε, Φρόυντ, Ορτέγκα υ Γκασέτ, Έλιοτ, των θεωρητικών της Σχολής της Φραγκφούρτης και μέχρι τον Μάρσαλ ΜακΛιούαν και τον Ντάνιελ Μπελ, ο Μπράντλιντζερ δείχνει πως η πίστη στο αναπόφευκτο της κοινωνικής παρακμής έχει γίνει σήμερα η κυρίαρχη άποψη της μαζικής κουλτούρας, που την διαδίδουν οι υπεύθυνοι της κοινωνικής παρακμής, δηλαδή τα ίδια τα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

πηγή: Biblionet.gr

Donald Cardwell - Ιστορία της Τεχνολογίας

Σε μια διαφωτιστική επισκόπηση από την αρχαιότητα μέχρι την εποχή του διαστήματος, με βοηθητικές ερμηνείες για τον μη εξειδικευμένο αναγνώστη, ο Donald Cardwell δίνει ιδιαίτερη έμφαση στον τρόπο με τον οποίο, από τον 18ο αιώνα, οι μηχανικές τέχνες αναπτύχθηκαν επαναστατικά με την επίδραση των νέων εξελίξεων στη φυσική και τη χημεία. Η γόνιμη αλληλεπίδραση των χειρωνακτικών τεχνών με την επιστήμη οδήγησε στην τεχνολογία και στο όνειρο μιας επιστήμης της εφεύρεσης - ίσως και στον εφιάλτη της "τεχνολογικής προσήλωσης". Παρουσιάζοντας τη ριζική αλλαγή στην ίδια τη φύση των μηχανών με την έλευση της θερμοδυναμικής και του ηλεκτρισμού, ο Cardwell υπογραμμίζει τον κρίσιμο ρόλο των κοινωνικών αλλαγών και των κυβερνήσεων στην ενθάρρυνση και αργότερα στη χρηματοδότηση νέων τεχνολογιών. Η ιδιαίτερη αρετή της ερμηνείας του Cardwell βρίσκεται στον τρόπο με τον οποίο εξηγεί την ακμή της σύγχρονης τεχνολογίας ως αποτέλεσμα της αμοιβαίας παραγωγικής σχέσης της με την επιστήμη και της ανταπόκρισής της σε βαθιές κοινωνικές ανάγκες. 

πηγή: biblionet.gr

Γρηγόρης Ζαρωτιάδης - Νεοφιλελευθερισμός

Βασικός στόχος του πονήματος είναι η κατανόηση του νεοφιλελευθερισμού, του βασικού ιδεολογικού, πολιτικού ρεύματος υπεράσπισης της σύγχρονης εκδοχής του καπιταλισμού. Στην πρώτη ενότητα προσδιορίζεται η ιστορική αναγκαιότητα του εν λόγω ρεύματος και στη δεύτερη η ιστορική ταυτότητά του. Ακολούθως μελετώνται στην τρίτη ενότητα τα ιδεολογικά, θεωρητικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται για την τεκμηρίωση των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, οι οποίες αναπτύσσονται πιο συγκεκριμένα στην τελευταία, τέταρτη ενότητα.

Ο συγγραφέας, συνδυάζοντας την επιστημονική ανάλυση με την τόλμη της πολιτικής θέσης, καταλήγει πως ο φιλελευθερισμός, επαρκώς και θεμιτά απλός, είναι απλά, χυδαίος! Όχι με την έννοια της ύβρεως ή του χλευασμού, αλλά με αυτήν της απροκάλυπτης, προκλητικής υποκειμενικότητάς του.

πηγή: http://www.cosmotebooks.gr

Τετάρτη 25 Μαΐου 2016

Gaston Bachelard - Η ποιητική του χώρου


Κατά κανόνα, η φαινομενολογία εξοφλεί με το παρελθόν και στρέφεται προς την καινοτομία. […] Πρέπει λοιπόν η γνώση, να συνοδεύεται από μία ισότιμη λήθη της γνώσης. Η μη γνώση δεν είναι άγνοια αλλά το δύσκολο έργο να ξεπεράσεις τη γνώση. Αυτό είναι το τίμημα που κάνει ένα έργο, σε κάθε στιγμή, αυτό το καθαρό καινούριο ξεκίνημα, που κάνει τη δημιουργία μία άσκηση ελευθερίας (Jean Lescure). 
[…] Ανάμεσα στα τέσσερα άστρα της Άρκτου, ένας μεγάλος ονειροπόλος μπορεί να πάει και να κατοικήσει. Ξεφεύγει, ίσως, από τη γη, και ο ψυχαναλυτής μπορεί να απαριθμήσει τους λόγους της φυγής του, αλλά ο ονειροπόλος είναι βέβαιος ότι θα βρει ένα κατάλυμα στα μέτρα των ονείρων του. […] Ο ποιητής δεν αφηγείται τα παραμύθια της γιαγιάς. Δεν έχει παρελθόν. Είναι σ’ έναν καινούριο κόσμο. Απέναντι στο παρελθόν και στα πράγματα αυτού του κόσμου πραγματοποίησε την απόλυτη μετουσίωση. Στον φαινομενολόγο ανήκει ν’ ακολουθήσει τον ποιητή. Ο ψυχαναλυτής δεν ασχολείται παρά με την αρνητικότητα της μετουσίωσης.
[…] Κάθε μοναχικός ονειροπόλος ξέρει πώς να ακούει διαφορετικά όταν κλείνει τα μάτια. Για να στοχαστούμε, για να ακούσουμε την εσωτερική φωνή, για να γράψουμε την κεντρική, συμπυκνωμένη φράση που λέει το «βάθος» της σκέψης, ποιος δεν έχει τον αντίχειρα και τα δύο πρώτα δάχτυλα σφιχτά πάνω στα βλέφαρα;
[…] Ο ποιητής πάει πιο βαθιά ανακαλύπτοντας μαζί με τον ποιητικό χώρο ένα χώρο που δεν μας κλείνει μέσα σε μια θυμική κατάσταση. Όποια κι αν είναι η συναισθηματικότητα που χρωματίζει ένα χώρο, είτε είναι θλιμμένη είτε βαριά, μόλις εκφραστεί, εκφραστεί ποιητικά, η θλίψη κατευνάζεται, η βαρύτητα ξαλαφρώνει. Ο ποιητικός χώρος, αφού εκφράζεται, παίρνει αξίες επέκτασης.
[…] Μία φιλοσοφία της φαντασίας πρέπει λοιπόν να ακολουθήσει τον ποιητή μέχρι την ακρότητα των εικόνων του, δίχως να περιορίσει αυτή την ακρότητα που συνιστά το φαινόμενο της ποιητικής ροής. Ο Rilke σ’ ένα γράμμα προς την Clara Rilke, γράφει: «Τα έργα τέχνης, γεννιούνται πάντα απ’ αυτόν που αντιμετώπισε τον κίνδυνο, απ’ αυτόν που πήγε μέχρι τα έσχατα όρια μιας εμπειρίας, μέχρι το σημείο που κανείς άνθρωπος δε μπορεί να υπερβεί. Όσο πιο μακριά ωθούμε, τόσο πιο σωστή, πιο προσωπική, πιο μοναδική, γίνεται μια ζωή».
[…] Ο ποιητής δεν υποχωρεί μπροστά στην αντιστροφή των σχέσεων περιεχομένου-περιέχοντος. Δίχως καν να σκεφθεί ότι δημιουργεί σκάνδαλο στον ορθολογικό άνθρωπο, ενάντια στον κοινό νου, βιώνει την ανατροπή των διαστάσεων, την αντιστροφή της προοπτικής του μέσα και του έξω. Ο ανώμαλος χαρακτήρας της εικόνας δε σημαίνει ότι είναι τεχνητά κατασκευασμένη. Η φαντασία είναι η πιο φυσική ικανότητα που υπάρχει.
[…] Ο φαινομενολόγος παίρνει τα πράγματα διαφορετικά∙ πιο σωστά, παίρνει την εικόνα όπως είναι, όπως τη δημιούργησε ο ποιητής και προσπαθεί να επωφεληθεί από αυτήν, να δοκιμάσει αυτόν τον σπάνιο καρπό. Όσο και αν απέχει από το να είναι ποιητής, προσπαθεί να επαναλάβει για τον εαυτό του τη δημιουργία, να συνεχίσει, αν μπορεί, την υπερβολή. Έτσι ο συνειρμός δεν συναντιέται. Αναζητιέται, είναι ηθελημένος. Είναι μία ποιητική συγκρότηση, ειδικά ποιητική. Είναι μια μετουσίωση ολότελα απαλλαγμένη από τα οργανικά ή ψυχικά βάρη από τα οποία θα θέλαμε να ελευθερωθούμε∙ εν συντομία, αντιστοιχεί σ’ αυτό που ονομάζαμε στην εισαγωγή μας καθαρή εξιδανίκευση.  

επιλογή από τη μετάφραση των E. Βέλτσου, Ι. Δ. Χατζηνικολή

Δ.Κ.

Παρασκευή 20 Μαΐου 2016

Michel Foucault - Εξουσία, Γνώση και Ηθική

Ο Φουκώ ισχυριζόταν ότι ως την εποχή του δεν υπήρχε θεωρία για την εξουσία. Όλες οι αναλύσεις περί του θέματος περιστρέφονταν γύρω από το νομικό περίβλημα της εξουσίας ή γύρω από το κράτος, χωρίς να κάνουν λόγο για την ίδια την εξουσία, ως ξεχωριστό και ιδιαίτερο φαινόμενο, το οποίο χρήζει διαφορετικής αντιμετώπισης και απαιτεί συνεπώς διαφορετικά εννοιολογικά εργαλεία για να κατανοηθεί. Ο Φουκώ δεν αναζητά κάποιο θεμέλιο της εξουσίας, δεν την συσχετίζει με κάποια κοινωνικοοικονομική δομή και προτείνει την απαλλαγή της πολιτικής σκέψης από το καθεστώς της νομικής «μοναρχίας». Ισχυρίζεται ότι η πολιτική θεωρία δεν έπαψε ποτέ να κατατρύχεται από το πρόσωπο του μονάρχη. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια θεωρία που δεν θα εστιάζεται γύρω από το πρόβλημα της ανώτατης αρχής. «Πρέπει να κόψουμε το κεφάλι του βασιλιά», γράφει εμφατικά .
Η εξουσία, για τον Φουκώ, δεν έχει τη μορφή εμπορεύματος, δεν είναι κάτι που αποκτάται και μεταβιβάζεται. Οι σχέσεις εξουσίας δεν βρίσκονται σε εξωτερική θέση ως προς τις υπόλοιπες κοινωνικές σχέσεις. Αντίθετα, ενυπάρχουν σε όλες τις κοινωνικές σχέσεις, τις διαμορφώνουν και τις καθορίζουν. Επομένως,  οι ανισότητες εντός των οικονομικών ή όποιων άλλων κοινωνικών σχέσεων είναι αποτέλεσμα της διαμάχης στο πλαίσιο των σχέσεων εξουσίας.  Η εξουσία για τον Φουκώ δεν αποτελεί ούτε θεσμό ούτε δομή. Για τον Φουκώ, η εξουσία δεν ανήκει σε συγκεκριμένα άτομα ή ομάδες ατόμων, δεν έχει έναν και μόνο γενέθλιο τόπο, δεν εντοπίζεται σε συγκεκριμένους πολιτικούς φορείς και θεσμούς, αλλά διαπερνά ολόκληρο τον κοινωνικό ιστό, συνιστώντας έτσι ένα δίκτυο σχέσεων. Δεν πρόκειται λοιπόν για μία, αλλά για πολλές εξουσίες και πιο συγκεκριμένα για σχέσεις εξουσίας . Υπάρχει, επομένως, μια σχεσιακή αντίληψη της εξουσίας.
O Φουκώ στην «Ιστορία της σεξουαλικότητας» ορίζει την εξουσία ως εξής: «Με τον όρο εξουσία, νομίζω πως πρέπει καταρχήν να εννοούμε το πλήθος των σχέσεων δύναμης που ενυπάρχουν στον χώρο όπου ασκούνται και είναι συστατικές της οργάνωσής τους. Το παιχνίδι που μέσα από αδιάκοπους αγώνες και συγκρούσεις τις μεταμορφώνει, τις ενδυναμώνει, τις αντιστρέφει. Τα στηρίγματα που αυτές οι σχέσεις δύναμης βρίσκουν αναμεταξύ τους έτσι που σχηματίζουν αλυσίδα ή σύστημα, ή, αντίθετα, τις αναντιστοιχίες, τις αντιφάσεις που απομονώνουν τη μια από την άλλη. Τις στρατηγικές τέλος, μέσα στις οποίες ενεργοποιούνται και που το γενικό τους σχέδιο ή η θεσμική τους αποκρυστάλλωση υλοποιούνται στους κρατικούς μηχανισμούς, στη διατύπωση του νόμου, στις κοινωνικές ηγεμονίες» .
Όταν προτείνει τον τρόπο με τον οποίο οφείλουμε να μελετάμε την εξουσία, αντιστρέφει τη συνήθη πορεία, λέγοντας πως πρέπει να δούμε την εξουσία από τα κάτω προς τα πάνω, ισχυριζόμενος πως η εξουσία δεν απορρέει από το κράτος. Δεν μπορούμε να καταλάβουμε πού στηρίζεται η ύπαρξη κεντρικών μηχανισμών εξουσίας, αν δεν εξετάσουμε τους ειδικούς μηχανισμούς, τις ιδιαίτερες στρατηγικές, που διέπουν τις σχέσεις επιβολής στη «βάση» της κοινωνίας. Οι σχέσεις εξουσίας διασχίζουν τους μηχανισμούς και τους θεσμούς, με αποτέλεσμα να μην εξαντλείται η ύπαρξή τους μόνο εντός τους. Κάθε έννοια κεντρικής εξουσίας δεν μπορεί να υπάρξει και να λειτουργήσει χωρίς την ύπαρξη σχέσεων εξουσίας στο μικροεπίπεδο. Ο Φουκώ δεν θέλει να πει βέβαια ότι το κράτος δεν είναι σημαντικό. Ισχυρίζεται όμως ότι οι σχέσεις εξουσίας επεκτείνονται πέρα από τα όρια του κράτους. Το κράτος απέχει πολύ από το να είναι ικανό να καταλάβει ολόκληρο το πεδίο των πραγματικών σχέσεων εξουσία ενώ το ίδιο το κράτος μπορεί να λειτουργήσει μόνο στη βάση υπαρχουσών σχέσεων εξουσίας. Κατά συνέπεια, το κράτος, για τον Φουκώ, συνίσταται στην κωδικοποίηση ενός αριθμού σχέσεων εξουσίας που καθιστούν δυνατή τη λειτουργία του και η επανάσταση είναι ένας διαφορετικός τύπος κωδικοποίησης των ίδιων σχέσεων. Επομένως εγκαταλείπεται οριστικά η θέση περί ύπαρξης ενός κέντρου εξουσίας στην κοινωνία.
Μια από τις σημαντικότερες προσφορές του Φουκώ για την εξουσία είναι ότι η τελευταία δεν σχετίζεται με την άρνηση. Ισχυρίζεται πως πρέπει να πάψουμε να περιγράφουμε τα αποτελέσματα της εξουσίας με αρνητικούς όρους. «Στην πραγματικότητα», υποστηρίζει, «η εξουσία παράγει, παράγει κάτι το πραγματικό, παράγει τομείς αντικειμένων και τελετουργίες αλήθειας. Η εξουσία παράγει πραγματικότητα». Η έννοια της καταπίεσης είναι εντελώς ακατάλληλη για να αντιληφθούμε τι είναι ακριβώς η παραγωγική πλευρά της εξουσίας. Όταν ορίζουμε τα αποτελέσματα της εξουσίας σαν καταπίεση, υιοθετούμε μια καθαρά νομική αντίληψη της εξουσίας αυτής. Αυτό που κάνει την εξουσία ανθεκτική είναι το ότι δεν περιορίζεται στην απαγόρευση, αλλά παράγει πράγματα, μορφές γνώσης και λόγο. Σύμφωνα με τον Φουκώ, πρέπει να θεωρηθεί ένα παραγωγικό πλέγμα που καλύπτει ολόκληρο το κοινωνικό σώμα.  Αν η εξουσία ασκούνταν μόνο με αρνητικούς όρους, τότε θα ήταν πολύ εύθραυστη. Είναι όμως ισχυρή ακριβώς επειδή παράγει θετικά αποτελέσματα στο επίπεδο της επιθυμίας και της γνώσης.
Επίσης, εστιάζει στο ότι οι σχέσεις εξουσίας δεν είναι σχέσεις βίας. Σκοπός της βίας είναι ο περιορισμός, η εξαφάνιση του υποκειμένου. Σκοπός της εξουσίας είναι η συγκρότηση του υποκειμένου. Η εξουσία είναι μια μορφή δράσης ενός προσώπου ή μιας ομάδας προσώπων με σκοπό τη δημιουργία συγκεκριμένων «θετικών» συμπεριφορών. Είναι δράση επί δράσεων, ικανότητα επενέργειας επί σχέσεων. Η άσκηση της εξουσίας έχει στόχο να οριοθετήσει τις ενδεχόμενες συμπεριφορές των υποκειμένων, να δομήσει το ενδεχόμενο πεδίο δράσης των άλλων. Η εξουσία λέει ο Φουκώ «είναι λιγότερο της τάξης της κατά μέτωπο αντιπαράθεσης δύο αντιπάλων απ’ ό,τι της τάξης της διακυβέρνησης». Η έννοια δεν πρέπει φυσικά να συσχετίζεται με την κυβερνητική διαχείριση του κράτους. Αναφέρεται στο τρόπο διεύθυνσης της διαγωγής των ατόμων ή των ομάδων.  Η εξουσία, που γίνεται αντιληπτή με αυτό τον τρόπο, προϋποθέτει την ύπαρξη «ελεύθερων υποκειμένων». Εφόσον βασική προϋπόθεση των εξουσιαστικών σχέσεων είναι η ύπαρξη ελευθέρων υποκειμένων, οι διαμάχες είναι αδύνατο να σταματήσουν. Για αυτό και ο Φουκώ θεωρεί απίθανη την ύπαρξη μιας κοινωνίας χωρίς σχέσεις εξουσίας.

πηγή: http://www.toperiodiko.gr

Σάββατο 7 Μαΐου 2016

Ian Stewart - Martin Golubitsky - Είναι ο Θεός γεωμέτρης;



Παρά το άλλο μισό του τίτλου της, η "Τρομερή Συμμετρία" δεν είναι ένα θεολογικό βιβλίο, ούτε ένα εγχειρίδιο γεωμετρίας. Είναι ένα βιβλίο για το ρόλο της συμμετρίας στο σχηματισμό μορφωμάτων. Έχουν γραφτεί πολλά βιβλία, συμπεριλαμβανομένων και αρκετών κλασικών, με θέμα τη συμμετρία στα μαθηματικά, στην τέχνη, στην επιστήμη, στη φύση. Ποιο είναι λοιπόν το καινούργιο στοιχείο; Η απάντηση είναι ότι τα περισσότερα βιβλία βλέπουν τη συμμετρία σαν ένα στατικό φαινόμενο: ένα αντικείμενο, είτε έχει συμμετρία είτε δεν έχει. Στην περίπτωση που χρησιμοποιούν κάποια μαθηματικά, συνήθως προσπαθούν να μας διδάξουν θεωρία ομάδων, η οποία είναι το είδος των μαθηματικών που ορίζει, οργανώνει και ταξινομεί τη συμμετρία. (. . .)

(ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)
πηγή: http://www.politeianet.gr

Ο Ίαν Στιούαρτ γεννήθηκε στην Αγγλία στο Folkestone, το 1945. Αποφοίτησε, το 1966 από το τμήμα Μαθηματικών του Πανεπιστημίου του Cambridge και το 1969 ολοκλήρωσε τη διδακτορική διατριβή του στο Πανεπιστήμιο Warwick. Διετέλεσε ερευνητής σε πανεπιστήμια της Δυτικής Γερμανίας, της Νέας Ζηλανδίας και των ΗΠΑ. Το πεδίο έρευνάς του είναι τα μη γραμμικά δυναμικά συστήματα και η θεωρία διακλαδώσεων. Αρθρογραφεί τακτικά στα περιοδικά, "Scientific American", "New Scientist", "Nature", "Pour la Science", "Economist", στις εφημερίδες "Times", "Guardian", και έχει "μαθηματικές" εκπομπές στο BBC. Είναι πολυγραφότατος. Έργα του έχουν μεταφραστεί σε δώδεκα γλώσσες. Είναι ο Ευρωπαίος επιμελητής της έκδοσης του "Mathematical Intelligencer". Επίσης, είναι μέλος της Αμερικάνικης Ένωσης Συγγραφέων Επιστημονικής Φαντασίας και συγκαταλέγεται στους αξιολογότερους σκιτσογράφους-συγγραφείς έργων εκλαϊκευτικής επιστήμης. Έργα του -παρόμοια με το "Παίζει ο Θεός ζάρια"- έχουν εμφανιστεί στο Analog και στο Omni....

πηγή: http://www.perizitito.com.cy

Neal Aserson - Μαύρη Θάλασσα


Το βιβλίο του Βρετανού δημοσιογράφου Νηλ Άσερσον είναι ένα πρωτότυπο, καλογραμμένο και γοητευτικό ανάγνωσμα για μια μεγάλη εσωτερική θάλασσα, για την ευρωπαϊκή ιστορία από την εποχή τού Ηρόδοτου έως την κατάρρευση του κομμουνισμού και τη νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων. "Προσπάθησα να βρω μια δική μου σκοπιά, από την οποία να μπορέσω να εξετάσω τον κλασικό κόσμο όχι σαν τυπικός Ελληνορωμαίος -ή σαν μαθητής που στριμώχνεται σε κάποια μεταβικτοριανή εκδοχή του ελληνορωμαϊκού πνεύματος-, αλλά σαν ένας υποψιασμένος ξένος", αναφέρει στον Πρόλογό του ο συγγραφέας. "΄Ηθελα να είμαι το αντίστοιχο ενός μοναχού που έγραφε στίχους στα λατινικά ή ενός επίφοβου Σκύθη που ταξίδευε με τα απολύτως απαραίτητα χωρίς να στεριώνει πουθενά".
Βιβλίο γεμάτο λεπτομερέστατες περιγραφές και παρατηρήσεις για την ακμή και την παρακμή παράξενων λαών και πολιτισμών, αλλά και συναρπαστικές ιστορίες, είτε πρόκειται για ένα σκοτεινό Έλληνα ρήτορα του 2ου μ.Χ. αιώνα είτε για μια γοητευτική Πολωνέζα κατάσκοπο τα χρόνια του εθνικισμού.
Ο Άσερσον, σαν άλλος Ηρόδοτος, ξαναζωντανεύει το παρελθόν της Μαύρης Θάλασσας και προσδίδει ακόμη και σε καθημερινούς ανθρώπους και τόπους ξεχωριστή λάμψη, μαγεία και μια δόση μυστηρίου.

πηγή: Biblionet.gr

Hubert Dreyfus - Τι δεν μπορούν ακόμη να κάνουν οι Η/Υ - Κριτική της τεχνητής νοημοσύνης



Όταν πρωτοδημοσιεύθηκε, το 1972, το μανιφέστο του Hubert Dreyfus σχετικά με την εγγενή αδυναμία των μη ενσώματων μηχανών να μιμηθούν τις ανώτερες πνευματικές λειτουργίες, ξεσήκωσε θύελλα στην κοινότητα της Τεχνητής Νοημοσύνης. Τη στιγμή που οι ερευνητές διατύπωναν μεγαλόπνοα σχέδια για επιλυτές γενικών προβλημάτων και μηχανές αυτόματης μετάφρασης, ο Dreyfus προέβλεπε ότι θα αποτύγχαναν, διότι η αντίληψή τους για την πνευματική λειτουργία ήταν απλοϊκή. Έκτοτε, τα πράγματα άλλαξαν. Σήμερα είναι σαφές ότι η «παλιά καλή Τεχνητή Νοημοσύνη», που βασίζεται στην ιδέα της χρήσης συμβολικών αναπαραστάσεων για την παραγωγή γενικής νοημοσύνης, βρίσκεται σε παρακμή (παρά το γεγονός ότι αρκετοί πιστοί αναζητούν ακόμη τη χρυσοφόρα αυτή φλέβα) και οι κοινότητα της Τεχνητής Νοημοσύνης έχει στρέψει της προσοχή της σε πιο πολύπλοκα μοντέλα του νου. Έχει γίνει επίσης περισσότερο σύνηθες για τους ερευνητές της Τεχνητής Νοημοσύνης να μελετούν φιλοσοφία. Το «Τι δεν μπορούν να κάνουν οι υπολογιστές» δέχτηκε επιθέσεις από πολλές πλευρές, μελετήθηκε όμως σιωπηρά. Τα επιχειρήματα του Dreyfus εξακολουθούν να προκαλούν και αναδεικνύουν για άλλη μια φορά αυτό που κάνει τα ανθρώπινα όντα μοναδικά. Για την ανά χείρας έκδοση του κλασικού πλέον βιβλίου που κρατάτε στα χέρια σας, ο Dreyfus πρόσθεσε μια εκτεταμένη εισαγωγή στην οποία παρουσιάζει συνοπτικά τις αλλαγές αυτές και αξιολογεί τα παραδείγματα του συνδετισμού και των νευρωνικών δικτύων που έχουν μεταβάλει ριζικά τα δεδομένα στο συγκεκριμένο τομέα+

πηγή:
http://bookbazaar.gr

Thomas More - Ουτοπία


Ο άγγλος ουμανιστής, πολιτικός και συγγραφέας Τόμας Μορ γεννήθηκε στο Λονδίνο και ήταν γιος του δικηγόρου Τζον Μορ. Σπούδασε νομικά στην Οξφόρδη ενώ διάβαζε  άπληστα την Αγία Γραφήκαι έγραφε ασυγκράτητα. Μόνασσε μάλιστα τέσσερα χρόνια αλλά σεβάστηκε τις πατρικές εντολές και κατέληξε διακεκριμένος δικηγόρος. Το 1504 ο Μορ παντρεύτηκε την Τζόαν Κολτ και στο σπίτι τους φιλοξένησαν επανειλημμένα τον μεγάλο ολλανδό ουμανιστή Ερασμο, ο οποίος μάλιστα εκεί έγραψε τη σάτιρά του Μωρίας εγκώμιον.
Το 1510 ο Μορ διορίστηκε στη θέση τού ενός από τους δύο «υποδιοικητές» του Λονδίνου, και όσο έμεινε σε αυτήν (ως το 1518) ήταν πολύ αγαπητός στους Λονδρέζους ως αμερόληπτος δικαστής, ανιδιοτελής σύμβουλος και προστάτης των φτωχών. Το 1511 χήρεψε και ξαναπαντρεύτηκε.
Παράλληλα με τις επαγγελματικές και διοικητικές ασχολίες του, ο Μορ συνέχιζε τη συγγραφή. Το 1515, ευρισκόμενος σε υπηρεσιακή αποστολή στο Βέλγιο, άρχισε να γράφει το διασημότερο έργο του και ένα από τα πιο φημισμένα βιβλία όλων των εποχών, την Ουτοπία, η οποία ολοκληρώθηκε με την επιστροφή του στο Λονδίνο και εκδόθηκε το 1516 στη Λουβέν. H Ουτοπία, της οποίας ο τίτλος είναι λέξη πλασμένη από τον Μορ, από τις ελληνικές λέξεις ου και τόπος, περιγράφει την κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα ενός ανύπαρκτου τόπου, ενός νησιού, η οποία δεν θυμίζει σε τίποτε την κατάσταση που επικρατούσε στα δυτικά κράτη της εποχής εκείνης και που επικρίνεται στο πρώτο μέρος του βιβλίου. H Ουτοπία γρήγορα μεταφράστηκε στις περισσότερες ευρωπαϊκές γλώσσες, με εξαιρετική απήχηση κυρλιως μεταξήυ των ουμανιστών.
Ο Μορ (1487-1535) αφηγείται την ιστορία ενός ταξιδιώτη, ο οποίος ναυαγεί σε ένα άγνωστο νησί, όπου βρίσκει μια πολιτεία βασισμένη στην κοινοκτημοσύνη των αγαθών, στην υπέρβαση του ατομικισμού και της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας. Το νησί αυτό ονομάζεται «Ουτοπία», αλλά το όνομά του δεν βρίσκεται σε κανένα γεωγραφικό χάρτη. Ουτοπία σημαίνει άλλωστε τόπος που δεν υπάρχει. Από τότε η ουτοπική σκέψη και φαντασία γέννησε πολλές ιδανικές πολιτείες και αρμονικούς κόσμους, που τοποθετούνται πάντοτε σε ένα φανταστικό «αλλού», σε χώρες και κοινωνίες που δεν υπάρχουν πραγματικά κι ωστόσο είναι προικισμένες με ξεχωριστές αρετές που συχνά αγγίζουν την τελειότητα.
Η «Ουτοπία» του Τόμας Μορ είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα στην ιστορία της πολιτικής σκέψης, ένα από τα λίγα εκείνα βιβλία για τα οποία μπορούμε να πούμε ότι άσκησαν βαθιά επίδραση στην πορεία του ανθρώπινου στοχασμού και στην ιστορία του κόσμου.
Κατατάσσεται συνήθως μεταξύ των 10-20 καταπληκτικότερων βιβλίων όλων των εποχών, ειδικά για τον αντίκτυπο που είχαν πάνω στο κοινωνικό κεκτημένο. Η «Ουτοπία» του Τόμας Μορ αποτελεί ένα από τα πλέον συζητημένα κείμενα μέχρι σήμερα, καθώς ανοίγει μονοπάτια σκέψης διαχρονικά, μονοπάτια που συνδέουν το παρελθόν με το μέλλον, μονοπάτια που επιχειρούν να αγγίξουν τα προβλήματα των εκάστοτε κοινωνιών και να στρέψουν συνειδησιακά την ανθρωπότητα προς την πιθανότητα εγκαθίδρυσης μιας ουτοπικής κοινωνίας, μιας κοινωνίας που θα υφίσταται με γνώμονα την αδελφοσύνη μεταξύ των ανθρώπων, την απάλειψη της εκμετάλλευσης από άνθρωπο σε άνθρωπο και, κυρίως, μιας κοινωνίας που θα βαδίζει με βάση τα υψηλότερα των ιδανικών. Τι ουτοπίες, θα πει κάποιος εύστοχος σήμερα ! Ας είναι, εσείς επιμένετε. Μην το χάσετε (νομίζω «Εκδόσεις Κάλβος» είναι), ας σας βασανίσει λίγο περισότερο, αξίζει τον κόπο.

ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΟΣ

πηγή: https://xartografos.wordpress.com

Patrice Flichy - Η ιστορία της σύγχρονης επικοινωνίας


Σε αυτή την εύληπτη αλλά και απόλυτα τεκμηριωμένη μελέτη του, ο Patrice Flichy πραγματεύεται τη γέννηση και την εξέλιξη όλων εκείνων των μέσων επικοινωνίας που αποτελούν πια μέρος της καθημερινότητάς μας: τηλεόραση, τηλέφωνο, τηλέγραφος, ηλεκτρονικός υπολογιστής, Διαδίκτυο. Αντικείμενο ανάλυσης αποτελούν για το συγγραφέα όχι μόνο αυτές καθεαυτές οι μηχανές επικοινωνίας αλλά και οι εφευρέτες τους, καθώς και όλοι εκείνοι οι θεσμοί που επηρέασαν την ανάπτυξή τους.
Η παρούσα μελέτη ξεχωρίζει επειδή ο συγγραφέας της δεν περιορίζεται σε μια ιστόρηση τεχνολογικών αλλαγών, αλλά ανιχνεύει δρόμους από τους οποίους τα μέσα επικοινωνίας κυκλοφόρησαν στην κοινωνία και άλλαξαν τις ατομικές και συλλογικές συμπεριφορές μας [...]
Le Figaro

πηγή: http://www.biblionet.gr

Phillipe Bretton - Ιστορία της Πληροφορικής

Την ιστορία της Πληροφορικής, από τα πρώτα δειλά βήματα μέχρι τη σημερινή της εξέλιξη, κατέγραψε ο ερευνητής-μηχανικός Φιλίπ Μπρετόν στο βιβλίο του "Ιστορία της Πληροφορικής". "Ο υπολογιστής, για πολύ καιρό, αποτέλεσε το μόνο έκθεμα της Πληρφορικής που ήταν προσιτό στο πλατύ κοινό. Στις μέρες μας όμως ο καθένας πλέον γνωρίζει ότι η Πληροφορική είναι ένας χώρος πολυδιάστατος, όπου συνυπάρχουν ο βιομηχανικός ανταγωνισμός, ο σύνθετος κόσμος του προγραμματισμού και των γλωσσών, η ανάπτυξη κάθε τύπου εφαρμογών", αναφέρει στον πρόλογο του βιβλίου. Η "Ιστορία της Πληρφορικής" πρωτοτυπεί και ως προς την ανάγνωση. Τα έντεκα κεφάλαια του βιβλίου έχουν γραφτεί με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να διαβαστούν με διαφορετική σειρά. Τα τρία κεφάλαια του πρώτου μέρους περιγράφουν την... προϊστορία της Πληρφορικής και καταλήγουν χρονικά στα μέσα του 20ου αιώνα. Από αυτό το σημείο και μετά ο αναγνώστης μπορεί ν'' ακολουθήσει δύο διαδρομές. Η πρώτη παρουσιάζει τα γεγονότα με σειρά χρονολογική και η δεύτερη με σειρά θεματική. Η θεματική διαδρομή καλύπτει τις τεχνολογικές εξελίξεις, τον πολλαπλασιαμό των εφαρμογών και την επέκταση της βιομηχανίας της Πληροφορικής και τη θεμελίωση του πολιτισμού της Πληροφορικής.


πηγή: http://www.biblionet.gr

Μισέλ Φουκώ - Ιστορία της Τρέλας


Από τα τέλη του Μεσαίωνα μέχρι την εποχή μας, η τρέλα φέρνει διάφορες ταμπέλες. Οι αρχαίοι Έλληνες την οριοθετούσαν με τη λέξη "ύβρις". Μα από την ύβρη μέχρι τη σημερινή τρέλα μεσολαβούν γεγονότα, καταστάσεις, συμπεριφορές διαφορετικές, ανάλογα το χωροχρόνο στον οποίο παρουσιάζονται οι "τρελοί". Και κάπου εκεί οι αρχικές έννοιες χάνονται. Τελικά, πόσο απέχει η τρέλα από τη γνώση; Πόσο τρελός είναι ο "διαφορετικός"; Ο Μισέλ Φουκώ τολμάει. Τολμάει να διαχωρίσει στάδια, παρεμβάσεις, ερμηνείες, σε μια αναδρομή χρονική, θεοκρατική και συμπαντική, μη παραλείποντας βέβαια και το ρόλο της ιατρικής σε αυτό το τόσο σημαντικό κεφάλαιο της ανθρωπότητας, με το οποίο κάποιοι θέλησαν να εκμεταλλευτούν παίζοντας παράξενα παιχνίδια, όσο άβολο και αν ακούγεται. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

"Σπανίως σκεφτόμαστε πόσα από τα στερεότυπα που χρησιμοποιούμε για να αναγνωρίζουμε τον κόσμο προβάλλουν μέσα από το παραθλαστικό κάτοπτρο της τρέλας. Ποια είναι λ.χ. η συνάφεια και ποιες οι διαφορές ανάμεσα στην τιμωρία και στη θεραπεία; Τι επέφερε στο ερμηνευτικό πεδίο η εφαρμογή της επιστημονικής ψυχανάλυσης; Γιατί η τρέλα οφείλεται κατά κανόνα σε κάποια διαταραγμένη σεξουαλικότητα; Τι σημαίνει μελαγχολία και πώς σχετίζεται τόσο αυτή όσο και η μανία και το παραλήρημα με την τρέλα;
Ο Φουκό αναλύει τη σχέση μας με το υγρό στοιχείο ξεκινώντας από το βάρβαρο έθιμο του Μεσαίωνα να φορτώνουν τους τρελούς σε κάποιο πλοίο και να το αφήνουν να χαθεί ακυβέρνητο στη θάλασσα. Εντοπίζει ακόμη τα γνωρίσματα της εγκάθειρξης στον 17ο αιώνα, όταν άρχισαν να εγκλείουν τους τρελούς στα πρώτα ιδρύματα, όπου και τους χρησιμοποιούσαν για διάφορες δουλειές δημιουργώντας ένα είδος ιδιότυπης καθεστωτικής δουλοπαροικίας. Προχωρώντας περισσότερο, οδηγείται στο συμπέρασμα ότι οι σύγχρονες μορφές λογικής είναι βαθύτατα ηθικολογικές. Πάνω σε αυτές κτίζεται και το σύστημα ποινών που ισχύει ως σήμερα, προϊόν του σχίσματος ανάμεσα στη λογική και στην τρέλα και της απουσίας διαλόγου, ο οποίος ωστόσο υπήρχε και διεξαγόταν ανοιχτά, ακόμη και κατά την περίοδο της όψιμης Αναγέννησης, στην Ευρώπη. Στο έργο, για παράδειγμα, του Σαίξπηρ και του Θερβάντες ο Φουκό βλέπει την τρέλα να συγγενεύει με τον θάνατο και να ανοίγει ένα παράθυρο στον άλλο κόσμο, να αποτελεί δηλαδή το έσχατο βίωμα της τραγικής πραγματικότητας, μια νέα εκδοχή της ύβρεως, συγγενή κατά μια έννοια με την αρχαιοελληνική.
Ο ιδιοφυής Φουκό ερευνά επιπλέον τη συγκρότηση και τη συνέχεια όπως και την ασυνέχεια του ανθρώπινου σώματος, τη φυσιολογία του, το νευρικό, το κυκλοφορικό και το συμπαθητικό σύστημα, όπως τα αντιμετώπισαν στις εποχές που διαδέχθηκαν την Αναγέννηση: την Αντιμεταρρύθμιση, τον αιώνα των Φώτων, τον σημερινό κόσμο.
Αναλύει ακόμη τη σχέση της τρέλας με τον παραλογισμό και την τέχνη. Σε ποιον ανήκουν η μελαγχολία του Σουίφτ, η τρέλα του Τουρκουάτο Τάσο, του Νίτσε, του Βαν Γκογκ, του Χέλντερλιν, του Νερβάλ, του Αρτό και του Γκόγια; Ποια είναι η σχέση της τρέλας με το όνειρο; (Γιατί π.χ. οι υπερρεαλιστές αναγνώρισαν στον Ιερώνυμο Μπος έναν από τους μεγάλους τους μέντορες;) Απαντώντας στα αγωνιώδη αυτά ερωτήματα, όπως και σε πολλά άλλα, συναφή ή μη, ο Φουκό μάς έδωσε την ιδιοφυέστερη μελέτη που γράφτηκε ποτέ για την κραυγή, τον εγκλεισμό, την απόκλιση, την παρέκκλιση και τη στρατηγική της φαντασίας, με γοητευτικό πάθος και αφοπλιστική επιχειρηματολογία." [ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΒΙΣΤΩΝΙΤΗΣ, ΤΟ ΒΗΜΑ, 29/12/2002)


πηγή: http://www.politeianet.gr

Τρίτη 5 Ιανουαρίου 2016

Paul Tillich - Το θάρρος της υπάρξεως



Ο Πάουλ Τίλλιχ (1886-1965) κατέχει ξεχωριστή θέση ανάμεσα στους διανοητές του καιρού μας, που με το έργο τους βοήθησαν στη διαλεύκανση της πνευματικής κατάστασης της εποχής μας. Φιλόσοφος και θεολόγος συναιρεί την παράδοση της δυτικής σκέψης (αρχαίας Ελληνικής, Χριστιανικής, δυτικοευρωπαϊκής) και την διατυπώνει με σύγχρονη γλώσσα, μεστή από στοχασμό και από πάθος, από ενημέρωση και από εγρήγορση. Κήρυκας ενός θρησκευτικού σοσιαλισμού, προσπαθεί να δώσει απαντήσεις στα προβλήματα της εποχής μας, τόσο τα θεωρητικά όσο και τα πρακτικά.
"Το θάρρος της υπάρξεως", που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο Ελληνικό κοινό, είναι από τα πιο φημισμένα έργα του Πάουλ Τίλλιχ, διότι συνδυάζει το βάθος του στοχασμού με την απλότητα της διατυπώσεως, ενώ ταυτοχρόνως παρέχει διεισδυτική ανάλυση της σύγχρονης πνευματικής απορίας. Για την καλύτερη ενημέρωση του Έλληνα αναγνώστη παρέχεται επίσης στον ίδιο τόμο, η περισπούδαστη εργασία του Τίλλιχ "Βιβλική θρησκεία και η ζήτηση της έσχατης πραγματικότητας" ως και δύο δοκίμιά του "Φιλοσοφία και Θεολογία" και "Η ηθική σε ένα μεταβαλλόμενο κόσμο". (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

πηγή: biblionet

Ιάσων Ευαγγέλου - Η φαντασιακή δομή των θρησκειών

 


Ο Ιάσων Ευαγγέλου (φιλολογικό ψευδώνυμο του οφθαλμιάτρου και λογοτέχνη Ευάγγελου Ευαγγελίου), γεννήθηκε στο Βόλο το 1926. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Ιατρική (πτυχίο 1954), Φιλοσοφία (πτυχίο 1974) και Θεολογία (ακροατής επί τετραετία). Μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών, της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας, της Ελληνικής Εταιρείας Φιλοσοφικών Μελετών κ.α. Αρχισυντάκτης του περιοδικού «Προεκτάσεις στην εκπαίδευση» (1991-1997) και του περιοδικού «Κασταλία» της Ελληνικής Εταιρείας Ιατρών Λογοτεχνών (1999-2005).
Ο Ιάσων Ευαγγέλου παρουσιάστηκε στα Γράμματα το 1962 και από τότε προσφέρει στον λογοτεχνικό και φιλοσοφικό χώρο ένα σημαντικό έργο, που το χαρακτηρίζει κριτικό και εγκυκλοπαιδικό πνεύμα, πνευματικός προβληματισμός, ευαισθησία και ήθος, σαφήνεια σκέψης και έκφρασης, και περιεκτική διατύπωση λόγου. Αποσπάσματα του έργου του μεταφράστηκαν και στο εξωτερικό. Για την προσφορά του στα Ελληνικά Γράμματα έχει τιμηθεί με διακρίσεις και έτυχε τιμητικού διπλώματος από το Υπουργείο Πολιτισμού (1999). Έχει επίσης περιληφθεί σε ελληνικά και ξένα βιογραφικά λεξικά.
Το έργο του αγκαλιάζει όλους σχεδόν τους τομείς του έντεχνου Λόγου, και εκτός από άρθρα σε εγκυκλοπαίδειες, περιοδικά και εφημερίδες, αποτελείται από εκατόν είκοσι βιβλία. Από τα πιο χαρακτηριστικά έργα του είναι οι «γνωμικοί στοχασμοί: Ψηφίδες Ιδεών και η «γνωμική ποίηση»: Ψηφιδωτό Ποίησης, που συνεχίζουν —και ανανεώνουν— στο χώρο της Ελληνικής Γραμματείας, την παράδοση του επιγραμματικού λόγου (πεζού και ποιητικού).
Το 2013 κυκλοφόρησε το βιβλίο του: Γνωμολογικό Λεξικό (γενικής παιδείας) με 13.500 ψηφίδες ιδεών. H Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών τον πρότεινε στη Σουηδική Ακαδημία για το βραβείο NOBEL λογοτεχνίας για τα έτη 2013 και 2014.

πηγή: http://ευαγγελου-ιασων.gr/index.html