Φρειδερίκος Νίτσε - Ζαρατούστρα

Το Τάδε έφη Ζαρατούστρας (ή Έτσι μίλησε ο Ζαρατούστρας, γερμ. Also sprach Zarathustra) είναι έργο του Γερμανού φιλόσοφου Νίτσε που θεωρείται ως το σημαντικότερο έργο του. Εκδόθηκε σε τέσσερα μέρη, από το 1883 ως στο 1885.

Σύμφωνα με τον Ζαρατούστρα, όλοι οι άνθρωποι ήταν ίδιοι ενώπιον του θεού. Όταν όμως ο θεός απέθανε, η ισότητα απωλέσθηκε και αυτή, και έτσι οι άνθρωποι έγιναν έρμαιο του όχλου. Στο σημείο αυτό βρίσκεται η ευκαιρία της γέννησης του Υπεράνθρωπου.

Σύμφωνα πάντα με τον Ζαρατούστρα, ο άνθρωπος που εκπληρώνει χρέη γέφυρας με κατάληξη στον Υπεράνθρωπο, πρέπει να αυτοϋπερνικηθεί για να παραχωρήσει την θέση του στον Υπεράνθρωπο. Τα χαρακτηριστικά του Υπεράνθρωπου είναι

• η δημιουργικότητα
• η αυτολατρεία
• η λατρεία προς την ζωή και η αυτοπεποίθηση
• η δύναμη της θελήσεως
• το θάρρος, η στυγνότητα και η αδιαλλακτικότητα

πηγή: Βικιπαιδεία

[...]

Η ουσία και η μεγαλοσύνη του έργου βρίσκονται σε διάφορες επιμέρους κρίσεις, όπως και στο εντελώς απροσδόκητο, εξαίσιο «Τραγούδι του τάφου», που δεν μπορείς να πιστέψεις ότι προήλθε από το ίδιο άτομο. Ακόμη και ο Ζαρατούστρα λυγίζει και γονατίζει: «Εκεί κάτω είναι το νησί των τάφων, το σιωπηλό. Εκεί είναι και οι τάφοι της νιότης μου. Εκεί θέλω να πάω ένα αειθαλές στεφάνι της ζωής... Από σας νεκροί, που περισσότερο αγαπώ, έρχεται ένα γλυκό άρωμα... Δονεί και λύνει την καρδιά του μοναχικού θαλασσινού». Αλλά μέχρι να φτάσει εκεί, από τι δεν πέρασε... Αναμετρήθηκε με το «σκυλολόι», στο οποίο αφιερώνει ιδιαίτερο κεφάλαιο. «Η ζωή είναι μια πηγή χαράς. Εκεί όμως που πίνει και το σκυλολόι, όλα τα πηγάδια είναι δηλητηριασμένα... ονόμασαν χαρά τα βρόμικα όνειρά τους...».

Ποιο είναι το σκυλολόι; Για τον Νίτσε είναι πολύ συγκεκριμένο, όμως για τον αναγνώστη μπορεί να είναι ό,τι του κάνει κέφι... Το σκυλολόι αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι κάθε κοινότητας και κάθε τμήματός της. Ακόμη και του πιο υψηλά ιστάμενου και τιμημένου.

«Βόρβορος υπάρχει στον πάτο της ψυχής τους. Κι αλίμονο αν ο βόρβορός τους έχει και πνεύμα». Υστερα ξυπνάει πάλι το κτήνος μέσα του: «Εζησες πολύ κοντά στους μικρούς και τους αξιοθρήνητους. Φύγε μακριά από την αόρατη εκδίκησή τους... Μη σηκώνεις πια το χέρι εναντίον τους. Είναι αμέτρητοι και ο κλήρος σου δεν είναι να γίνεις μυγοσκοτώστρα»... Ο Ζαρατούστρα ονειρεύεται να αλλάξει τον κόσμο, αλλά όχι έτσι. Προτιμά να διαχωρίσει τη θέση του δραματικά: «Εδώ είναι η μεγάλη πόλη, εδώ δεν έχεις να κερδίσεις τίποτα και έχεις όλα να τα χάσεις. Εδώ ψήνονται ζωντανές οι μεγάλες σκέψεις και μαγειρεύονται σε μικρές μερίδες...». Στην καλύτερη περίπτωση, κατά τον συγγραφέα, «εδώ ο ηγεμόνας σκέφτεται, αλλά ο μικρέμπορος διευθύνει... Εδώ οι κατάδικοι του πλούτου βγάζουν κέρδος από κάθε σκουπίδι...». Και στο τέλος ο συγγραφέας αναφωνεί: «Πλέμπα πάνω, πλέμπα κάτω!».

[...]

(Γιώργος Νοταράς  - Ελευθεροτυπία)